Re-Generation. Życie żydowskie w Polsce

Wystawa unikalnych fotografii wybitnego amerykańskiego fotografa Chucka Fishmana, dokumentujących życie społeczności żydowskiej w Polsce w latach 70. i 80. XX wieku oraz współcześnie.

Fishman po raz pierwszy odwiedził Polskę w 1975 roku. Wykonał wtedy szereg fotografii będących zapisem jego spotkań z polskimi Żydami – żyjącymi w realiach PRL, ostatnimi ocalonymi i nielicznymi potomkami ponadtrzymilionowej społeczności żydowskiej, która została niemal całkowicie zniszczona w czasie Holokaustu i znacznie uszczuplona przez kolejne fale powojennej emigracji.

Fotografie Fishmana, który w latach 70. i 80. XX wieku odwiedził Polskę jeszcze kilkukrotnie, miały stanowić ilustrację ostatniego rozdziału historii polskich Żydów. Fishman utrwalał pamięć o społeczności, która - był o tym przekonany - na jego oczach znikała. Pracował głównie w dużych miastach, dawnych ważnych żydowskich ośrodkach, w których wciąż tliło się żydowskie życie.

Przełom 1989 roku miał dla żydowskiego życia w Polsce ogromne znaczenie – dla wielu osób oznaczał możliwość odkrywania korzeni, odbudowania swej żydowskiej tożsamości, zgłębiania tradycji, a także prowadzenia otwartej dyskusji o skomplikowanych relacjach polsko-żydowskich. Rozpoczął się proces odrodzenia społeczności żydowskich. Kiedy Fishman wyjeżdżał z Polski w 1983 roku, nie mógł wyobrażać sobie fotografii, które wykona trzydzieści lat później, w wolnej już Polsce. Na jego zdjęciach z drugiej dekady XXI wieku często widać roześmianych młodych Żydów – trzecie i czwarte pokolenie po Holokauście.

Pomiędzy wykonaniem najstarszego i najnowszego prezentowanego na tej wystawie zdjęcia upłynęły 43 lata. Czyni to projekt Fishmana jednym z najbardziej kompleksowych projektów fotograficznych poświęconych europejskim Żydom w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku.

Na wystawie zobaczymy 73 czarno-białe odbitki żelatynowosrebrowe wykonane ręcznie z oryginalnych negatywów fotograficznych. Była to świadoma decyzja artysty, by współczesne życie żydowskie dokumentować za pomocą tych samych środków artystycznych, których używał w latach 70. i 80. XX wieku. Czyni to całą kolekcję prezentowanych fotografii spójną wizualnie, ale pokazuje też, że atmosfera i wymowa zdjęcia nie zależy od czarnobiałej tonacji: nowe fotografie emanują optymizmem, energią i nadzieją.

Chuck Fishman, wybitny nowojorski fotograf prasowy znany jest m.in. z pełnych wyrazu portretów muzyków jazzowych. Czterokrotnie wyróżniony w prestiżowym konkursie World Press Photo. Wykonane przez niego zdjęcia wielokrotnie umieszczano na pierwszych stronach takich magazynów jak: „Life”, „Newsweek”, „Time”, „Fortune”.