Wolność przyszła z Podgórza

Choć Narodowe Święto Niepodległości obchodzimy 11 listopada – w rocznicę zakończenia I wojny światowej – w rzeczywistości wyzwalanie Polski jesienią 1918 roku przebiegało stopniowo. W Krakowie już 31 października wczesnym rankiem żołnierze stacjonujący w koszarach przy ul. Kalwaryjskiej w Podgórzu z inicjatywy porucznika Antoniego Stawarza rozbroili austriacką załogę (podobną akcję przeprowadzono w koszarach przy ul. Wielickiej). Żołnierze, z przypiętymi do zaborczych mundurów biało-czerwonymi wstążkami – wyruszyli w stronę centrum Krakowa. Przy aplauzie dołączających krakowian zajmowali po drodze kolejne rządowe budynki i obiekty wojskowe. Gdy okazało się, że wezwana do stłumienia zamieszek policja podporządkowała się powołanej 28 października Polskiej Komisji Likwidacyjnej, Austriacy zmuszeni byli oddać władzę w mieście. W tym czasie wysłany przez Stawarza oddział przejął siedzibę głównej warty garnizonu przy wieży ratuszowej. Na przylegającym do wieży budynku odwachu pojawiła się biało-czerwona flaga. Kraków był wolny! Więcej o tamtych emocjonujących wydarzeniach dowiemy się na wystawach Muzeum Historycznego Miasta Krakowa: Wolność przyszła z Podgórza w Muzeum Podgórza oraz Wieża Pamięci w Wieży Ratuszowej. Ta druga prezentacja przypomina także Święto Zjednoczenia Armii z 19 października 1919 roku – uroczysta parada, którą na krakowskim Rynku odebrał wówczas Józef Piłsudski, w symboliczny sposób zwieńczyła proces tworzenia Wojska Polskiego. (dd)