Instytut Pamięci Narodowej o/Kraków oraz Śródmiejski Ośrodek Kultury zapraszają na projekcję filmu dokumentalnego:
Wrzesień 1939 na Lubelszczyźnie oraz Za pierwszego Sowieta.
„WRZESIEŃ 1939 NA LUBELSZCZYŹNIE”
Film przypomina dramatyczne wydarzenia września 1939 r. rozgrywające się na Lubelszczyźnie. Działania zbrojne nie miały strategicznego znaczenia w tym regionie. Przy końcu kampanii Lubelszczyzna stała się wielkim polem bitewnym. Niemcy dopiero w połowie września wkroczyły na Lubelszczyznę, jednak już od początku wojny wiele miast w województwie ucierpiało na skutek niemieckich nalotów. Między innymi małe miasteczko Frampol, które 13 września stało się celem nalotu ćwiczebnego Luftwaffe. To tu doszło do ostatniej wielkiej bitwy września pod Tomaszowem Lubelskim. W dniach 17-20 września i 22-27 września Armie „Lublin” i „Kraków” a następnie wojska Frontu Północnego utworzone z Armii Modlin poniosły klęskę w walkach z Niemcami. Ponadto doszło do walk z wkraczającą Armią Czerwoną. 1 października 1939 r. pod Wytycznemu oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza stoczyły bój, po czym dowódca rozwiązał grupę i zarządził odwrót.
Jako komentatorzy występują historycy z IPN w Lublinie: Michał Durakiewicz, dr Sławomir Poleszak, Mariusz Zajączkowski.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.47 min.
„ZA PIERWSZEGO SOWIETA”
Film opowiada historię konspiracji lwowskiej „za pierwszego sowieta”, czyli podczas sowieckiej okupacji od 1939 do 1941 r. Pierwszą powstałą we Lwowie organizacją konspiracyjną była „Polska Organizacja Walki o Wolość”, założona przez gen. Mariana Januszajtisa. Opierała się ona na żołnierzach Wojska Polskiego oraz działaczach Stronnictwa Narodowego. Po aresztowaniu generała w październiku 1939 roku kierownictwo nad organizacją przejął jego bliski współpracownik gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, aresztowany przez NKWD w listopadzie 1939 r. Organizacja ta dała podwaliny ZWZ. W grudniu 1939 r. równolegle i niezależnie od siebie powstały dwa Związki Walki Zbrojnej: tak zwany ZWZ-1, założony przez wysłannika z Londynu Tadeusza Strowskiego, oraz ZWZ-2 – przez przybyłego z Warszawy Aleksandra Kloca. Były to dwie bardzo różne organizacje, skupiające odmienne środowiska. Jedną z akcji ZWZ-1 była próba zamachu na marszałka Siemiona Timoszenkę, zakończona niepowodzeniem i aresztowaniem wykonawców tego zamachu.
Jako komentatorzy występują historycy z lubelskiego oddziału IPN: dr Sławomir Poleszak oraz dr Rafał Wnuk.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski.
Rok produkcji: 2008. Czas: 27.40 min.
