Muzeum Żup Krakowskich posiada bogaty zbiór fotografii Jana Czerneckiego, który na początku XX wieku uchwycił na nich piękno Wieliczki.
Był fotografem, księgarzem i wydawcą. Jan Czernecki (1871-1955) urodził się w Stroniatynie niedaleko Lwowa. Początkowo pracował jako urzędnik, ale po zmianie stanowiska wyjechał do Wieliczki, gdzie na dobre zrezygnował z kariery funkcjonariusza publicznego. Założył niewielkie wydawnictwo, w którym dzięki posiadanej tłoczni wielobarwnych kart drukował książki, albumy i pocztówki. Do roku 1915 prowadził własną księgarnię przy ulicy Mickiewicza 8.
Kiedy w 1902 roku otrzymał od Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie zgodę na odpłatne wykonywanie oraz publikowanie zdjęć, stworzył fotograficzną dokumentację nie tylko miasta, ale również zabytkowych wnętrz znajdującej się na jego terenie kopalni soli: kaplic, komór i urządzeń transportowych. Uwiecznił także pracujących w niej górników, jak również nieruchomy majątek Saliny Wielickiej na zlecenie władz salinarnych. Muzeum Żup Krakowskich przechowuje obecnie pięćdziesiąt trzy fotografie Jana Czarneckiego, które ukazują piękno Wieliczki sprzed nadejścia pierwszego wielkiego konfliktu XX wieku, czyli I wojny światowej.
Dwa place
Do najważniejszych obiektów miasta należały niegdyś Zamek Żupny, kościół św. Klemensa, szyb Regis, budynek dawnego Hotelu pod Złotym Aniołem, magistrat oraz wielickie Sukiennice. Zamykały one teren dawnego przedmieścia i miejsce targu. W 2. połowie XIX wieku, aby upiększyć przestrzeń, wydzielono w tej części miasta dwa place. W 1883 roku między Sztygarówką i magistratem utworzono plac Sobieskiego, natomiast w 1894 roku z części znanej jako Oberżysko wyodrębniono plac Kościuszki. W latach 30. XX wieku założono dodatkowo planty.
Park salinarny
Park salinarny – dawniej nazywany Parkiem Cesarzowej Elżbiety – otwarto w latach 70. XIX wieku w związku z budową domów dla urzędników wielickich salin. Razem z mieszczącym się tu stawem i wyspą obsadzoną drzewami stanowił malownicze otoczenie szybu zjazdowego Daniłowicza. W niezachowanej altanie do wybuchu I wojny światowej organizowano cotygodniowe koncerty orkiestry salinarnej.
W 1908 roku na terenie parku zbudowano Łazienki Salinarne. Zakład kąpielowy posiadał najnowocześniejsze wyposażenie i sprzęt medyczno-rehabilitacyjny, a z jego usług mogli korzystać byli i obecni pracownicy kopalni, ich rodziny oraz osoby prywatne. Łazienki zamknięto po II wojnie światowej z powodu nieodwracalnego zniszczenia urządzeń.
Szyb św. Kingi
Obecnie stanowi on najsłynniejszą część kopalni soli w Wieliczce. Wybito go w latach 1864-1866 – nadano mu wówczas nazwę szybu Cesarzowej Elżbiety. W ciągu dwóch następnych lat zakończono budowę nadszybia i postawiono młyn do kruszenia soli. Nieco później, w 1938 roku, zainstalowano maszynę wyciągową. Nową patronkę zyskał tuż przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, w październiku 1918 roku, gdy niemieckie nazwy wyrobisk i budynków salinarnych zastępowano rdzennie polskimi lub dawnym, historycznym nazewnictwem. I tak szyb Cesarzowej Elżbiety stał się szybem św. Kingi.
Tekst powstał w oparciu o materiały Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka.
www.muzeum.wieliczka.pl
