Rada Programowa Krakowskiej Fundacji Filmowej postanowiła w tym roku uhonorować nagrodą Smoka Smoków za wyjątkowy wkład w rozwój światowej kinematografii wybitnego reżysera dokumentalistę Sergeia Loznitsę. 21. laureat tego prestiżowego wyróżnienia jest także najmłodszym w historii zdobywcą tej nagrody.
"Nagroda Smoka Smoków na Krakowskim Festiwalu Filmowym jest dla mnie ogromnym zaszczytem. Mój pierwszy dokument, "Dzisiaj zbudujemy dom" został tutaj nagrodzony Brązowym Smokiem w 1996 roku. Od tego czasu wszystkie moje filmy cieszyły się bardzo ciepłym przyjęciem w Krakowie i zawsze z wielką przyjemnością odwiedzam to piękne miasto, aby prezentować publiczności nowe filmy. Festiwal i miasto zajmują szczególne miejsce w moim sercu. Nie mogę się doczekać przyjazdu do Krakowa w maju!" - nie krył wzruszenia Sergei Loznitsa.
Przewodniczący Rady Programowej, krytyk i teoretyk filmu, prof. Tadeusz Lubelski, podał trzy główne uzasadnienia nominacji: “Po pierwsze, konsekwentne, ogromnie oryginalne i owocne poszukiwania formalne. Loznitsa wypracował własny styl kina dokumentalnego, wynikły z cierpliwości i dystansu do świata, oparty na długich ujęciach i błyskotliwej ścieżce dźwiękowej. Kracauer miałby z jego twórczością nierozstrzygalny kłopot, bo to jest kino czystej rejestracji, jednocześnie całkowicie wykreowane. A końcowy rezultat bywa godny dramatów Becketta.
Po drugie, Loznitsa jest jako filmowiec dociekliwym i upartym badaczem Rosji. Odkrywa ciężar jej przeszłości (nieraz ożywiając taśmy archiwalne), ale także jej niepowtarzalną, nieraz wstrząsającą dzisiejszość. Do tego celu służą mu poszukiwania dokumentalnej formy, choć nieraz wykorzystywane również w fabule, jak ostatnio w genialnej “Łagodnej”. Po trzecie, to filmowiec od początku swej pracy artystycznej, czyli od ponad dwudziestu lat związany z naszym festiwalem. Możemy więc tego – urodzonego w Baranowiczach, wykształconego w Kijowie, od lat mieszkającego w Niemczech – reżysera uważać za bez mała krakowskiego filmowca.”
Oficjalne wręczenie nagrody Smoka Smoków odbędzie się 29 maja 2018 r. podczas 58. Krakowskiego Festiwalu Filmowego w Krakowie. Ponadto, w programie Festiwalu w ramach retrospektywy, znajdzie się wiele wybitnych dzieł reżysera, m.in. jego ukończony zaledwie kilka tygodni temu najnowszy film “Dzień Zwycięstwa” (“Den’ Pobedy”), który w Krakowie będzie miał polską premierę, odbędzie się także tradycyjnie master class laureata.
Sergei Loznitsa urodził się 5 września 1964 r. w Baranowiczach w ZSRR na terenie dzisiejszej Białorusi. Dorastał i kształcił się w Kijowie, gdzie ukończył studia inżynierskie i matematyczne na Politechnice Kijowskiej. Przez kilka lat zajmował się pracą badawczą w Instytucie Cybernetyki oraz pracował jako tłumacz z języka japońskiego. W 1997 roku ukończył z wyróżnieniem studia w zakresie produkcji i reżyserii filmów w Państwowym Instytucie Kinematografii w Moskwie. Aktualnie mieszka w Berlinie.
W czasie dwudziestoletniej kariery stworzył wiele filmów, które odniosły międzynarodowy sukces. Jego trzy pełnometrażowe filmy fabularne "Szczęście ty moje" (2010) i "We mgle" (nagroda FIPRESCI) (2012), “Łagodna” (2017) i jeden dokument “Majdan. Rewolucja godności” miały swoje światowe premiery na Festiwalu w Cannes. Inny jego pełnometrażowy film dokumentalny "Zmiana" miał swoją premierę na festiwalu w Wenecji w 2015 r. Jego filmy wygrywały także wielokrotnie festiwale filmowe na całym świecie.
Na Krakowskim Festiwalu Filmowym dokumentalny debiut Loznitsy “Dzisiaj zbudujemy dom” został nagrodzony Brązowym Smokiem. W późniejszych latach trzykrotnie odbierał w Krakowie główne nagrody: w 2006 roku Złotego Smoka za “Blokadę”, w 2008 Złoty Róg za “Rewię” i w 2013 znów Złotego Smoka za “List”. W ubiegłym roku, w ramach sekcji specjalnej Spojrzenie na Niemcy, prezentowany był jego film “Austerlitz”. W 2007 roku zasiadał też w jury Międzynarodowego konkursu krótkometrażowego pod przewodnictwem Andrzeja Żuławskiego.
Nagroda Smok Smoków, przyznana w tym roku po raz 21, to najwyższe wyróżnienie Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, organizatora Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jako wyraz uznania za wkład w rozwój światowej kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego. Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się wielu znamienitych twórców m.in. Werner Herzog, Priit Pärn, Kazimierz Karabasz, Bohdan Kosiński, Bogdan Dziworski, Allan King, Albert Maysles, Jonas Mekas, Helena Trestíková, Stephen i Timothy Quay, Raoul Servais, Jerzy Kucia czy Paul Driessen.
Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w dniach 27 maja - 3 czerwca 2018 roku.
