Rok 2020 kojarzyć się będzie z zamykanymi muzeami – oby ten kolejny obfitował w nowe otwarcia! A w krakowskich muzeach szykuje się ich naprawdę sporo.
Pałac Krzysztofory od nowa
Owiany licznymi legendami Pałac Krzysztofory (tu miał pracownię mistrz Twardowski, a nocami po komnatach snuje się Czarna Dama…) to jedna z najbardziej monumentalnych budowli w historycznym centrum miasta i jedna z najokazalszych rezydencji miejskich w Krakowie. Warto też pamiętać, że od lat 50. ubiegłego wieku w piwnicach pałacu odbywały się wystawy II Grupy Krakowskiej i premiery teatru Cricot 2. Od 1966 roku to także siedziba Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (dziś Muzeum Krakowa). Realizowany przez muzeum od 2001 roku projekt „Krzysztofory od nowa – Muzeum kompletne” z jednej strony przywraca temu miejscu aranżację wnętrz godną zabudowy pałacowej, z drugiej zapewnia infrastrukturę techniczną pozwalającą na prowadzenie w pełni nowoczesnej działalności. Podczas prac remontowych w kilku pomieszczeniach spod warstw dawnych przemalowań wydobyto piękne polichromie. Z kolei w piwnicach pałacu wyeksponowano najstarsze relikty pierwotnych murów budowli powstałej w XVII wieku w wyniku połączenia dwóch gotyckich kamienic. Budynek otrzyma też nową figurkę swojego patrona – wyłoniona w konkursie rzeźba św. Krzysztofa niosącego Dzieciątko, umieszczona we wnęce na frontowej elewacji, nawiązuje do pierwotnej nazwy sub sancti Christofori – pod św. Krzysztofem, a zarazem do XVI-wiecznego właściciela kamienicy Krzysztofa Morsztyna. W zabytkowych wnętrzach powstanie nowoczesne muzeum obejmujące przestrzenie wystawiennicze, biblioteczno-archiwalne, edukacyjne, administracyjne, handlowe i gastronomiczne. Na stałej wystawie oraz wystawach czasowych będziemy poznawać dziedzictwo i historię miasta oraz samego pałacu. W odnowionej siedzibie organizowane będą także koncerty, spotkania literackie, debaty, lekcje i warsztaty edukacyjne. Start po wakacjach.
Odnowione polichromie w Pałacu Krzysztofory, fot. Muzeum Krakowa
Powrót stałych galerii MNK
Wydarzeniem w Muzeum Narodowym w Krakowie będzie powrót ważnych galerii stałych – w nowej odsłonie. Już w kwietniu Muzeum Książąt Czartoryskich odzyska wystawę sztuki starożytnej w Arsenale zbudowaną w oparciu o zbiór pozyskany przez księcia Władysława Czartoryskiego w drugiej połowie XIX wieku. Ekspozycja uzupełniona będzie przez zespół obiektów z kolekcji MNK oraz depozyt rodziny Potockich z Krzeszowic obejmujący głównie rzeźby i płaskorzeźby rzymskie, a także kilkanaście eksponatów ze zbiorów Instytutu Archeologii UJ. Obiekty należące do tych ważnych krakowskich kolekcji uzupełniają się nawzajem, prezentując pełny przekrój rozwoju sztuki najważniejszych kultur starożytnych. Galeria obejmie szeroki wybór rzemiosła starożytnego: kamienną rzeźbę architektoniczną, dekoracyjną, portretową, funeralną, rzeźbę w drewnie, wyroby odlewane i wykuwane z brązu, srebra, złota oraz malarstwo na drewnie, wyroby gliniane, plecionkarskie, fajansowe i ze szkła. Są to przedmioty kultowe, codziennego użytku, dekoracyjne, a także należące do wyposażenia grobowego. Galerię wzbogaci ekspozycja monet greckich i rzymskich oraz zespół obiektów z terenu Polski pochodzący z kolekcji prahistorycznej księcia Władysława Czartoryskiego. Czekamy na otwarcie!
A jesienią na mapę Krakowa powróci oczekiwana od dawna stała wystawa w Gmachu Głównym: XX + XXI wiek – Galeria Sztuki Polskiej. Poprzednie odsłony Galerii Sztuki Polskiej XX wieku pozwalały zapoznać się z twórczością najwybitniejszych artystów, którzy na trwałe weszli do kanonu naszej sztuki, w kontekście najważniejszych zjawisk artystycznych minionego wieku. Jaką aktualną wizję polskiej sztuki współczesnej z perspektywy XXI wieku zaproponują nam muzealni kuratorzy? W dalszych planach MNK zapowiada też nowe stałe wystawy dizajnu i architektury w Kamienicy Szołayskich.
Kyliks czerwonofigurowy, glina, Grecja, Malarz Onesimos, 500–480 p.n.e., fot. Pracownia MNK
Wszystkie arrasy króla
Pełną zachowaną kolekcję arcydzieł tkackich ze zbioru króla Zygmunta Augusta zobaczymy wiosną na wystawie Zamku Królewskiego na Wawelu organizowanej w stulecie powrotu unikalnych gobelinów z Rosji sowieckiej i 60. rocznicę powrotu z Kanady. Tkaniny wykonane na zamówienie polskiego monarchy w Brukseli w latach 1550-1560 to największy zespół tapiserii, jaki zrealizowano kiedykolwiek na zlecenie jednego władcy. Wraz z trudną polską historią licząca pierwotnie 170 tapiserii kolekcja przechodziła burzliwe dzieje, w XVIII wieku trafiając do petersburskich pałaców rosyjskiego zaborcy. Odzyskane na mocy traktatu ryskiego z 1921 roku królewskie arrasy w czasie II wojny światowej zostały ewakuowane przez obrońców polskiego dziedzictwa – przez Rumunię, Francję, Wielką Brytanię – aż za ocean. W 1961 roku cenne gobeliny na statku MS „Krynica” szczęśliwie wróciły do Polski. Do dziś zachowało się 136 obiektów, w tym tkaniny figuralne przestawiające wydarzenia z biblijnej Księgi Rodzaju, werdiury ze zwierzętami, arrasy z monogramami króla na tle ornamentyki groteskowej i tkaniny herbowe z godłami Polski i Litwy. W marcu na wystawie Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021-1961-1921 po raz pierwszy w historii pokazane zostaną wszystkie ocalone arrasy, także te uszkodzone czy zachowane we fragmentach. Będą one prezentowane na obu piętrach zamku, zarówno w reprezentacyjnych komnatach, jak i prywatnych apartamentach. „W ten sposób chcemy odwołać się do tradycji wielkich ekspozycji, jakie miały miejsce na Zamku (jak na przykład wystawa z okazji rocznicy odsieczy wiedeńskiej (1983)” – tłumaczy dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu dr hab. Andrzej Betlej. Wystawa arrasów to zarazem zapowiedź planowanej nowej aranżacji stałych ekspozycji w zamku.
Arras „Szczęśliwość rajska” z serii „Dzieje pierwszych rodziców”, ok. 1550, z kolekcji króla Zygmunta Augusta wł. Zamku Królewskiego na Wawelu
Nowe MuFo
W ubiegłym roku Muzeum Fotografii w Krakowie po trwających niemal trzy lata pracach zakończyło modernizację oddziału mieszczącego się w zabytkowej willi przy ulicy Józefitów 16. Gotowy obiekt czeka od jesieni na możliwość otwarcia dla publiczności. Nie zobaczymy tu tradycyjnej wystawy, w zamian MuFo oferuje otwarte dla zwiedzających pracownie i magazyny, w których można poznać muzeum „od środka”: podpatrzeć pracę muzealników, a także obejrzeć część przechowywanej tu kolekcji polskich aparatów fotograficznych, powiększalników i rzutników oraz polskie i zagraniczne projektory filmowe produkowane od początku XX wieku. Podczas specjalnych oprowadzań edukatorzy MuFo opowiadać będą o „muzealnym życiu” obiektu od chwili, gdy trafia on do kolekcji, aż do momentu zajęcia miejsca w magazynie lub na wystawie. W trakcie zwiedzania będzie można wejść do nowoczesnych muzealnych magazynów, pracowni konserwacji i digitalizacji, a także zasięgnąć fachowej porady na temat opieki nad domowym fotograficznym archiwum. W programie znajdzie się miejsce na spotkania z fotografami, artystami wizualnymi, teoretykami i naukowcami, na zapoznanie się z klasycznymi technikami wykonywania zdjęć oraz na specjalny cykl filmowy o związkach fotografii z obrazem ruchomym. Jednocześnie przy ulicy Rakowickiej postępują prace przy tworzeniu nowej siedziby głównej MuFo, która obejmuje zrewitalizowany budynek dawnej zbrojowni – jej otwarcie zaplanowano na drugą połowę 2021 roku. Znajdą się tu nowoczesne przestrzenie ekspozycyjne, edukacyjne, biblioteka z czytelnią, księgarnia i kawiarnia, a wokół piękny ogród.
Wizualizacja budynku MuFo przy ul. Rakowickiej 22
Kulturalny Rynek
W ubiegłym roku rozpoczęła się długo zapowiadana modernizacja budynku Bunkra Sztuki, jednak miejska galeria nie zawiesza aktywności. W czasie remontu wystawy i działania edukacyjne będą realizowane w łączącym różne dziedziny sztuki nowym krakowskim klastrze kultury – Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20. W 2021 roku Bunkier Sztuki zaprosi do pięknych ceglanych piwnic pałacu na przekrojowe pokazy rzadko pokazywanej Kolekcji Bunkra Sztuki oraz wystawy indywidualne artystów związanych z Krakowem, a pierwszą prezentacją w zabytkowych podziemiach Pałacu Potockich jest pokaz najnowszych prac Bartka Materki (od 2 lutego) – malarza, fotografa, projektanta graficznego. Wystawom towarzyszyć będą oprowadzania oraz wydarzenia edukacyjne, a także seria publikacji poświęconych krakowskim artystom – „biblioteka malarzy i artystów krakowskich”. Dyrektor Bunkra Sztuki i MOCAK-u Maria Anna Potocka zapowiada też na jesień tego roku wspólną z Galerią Starmach wystawę poświęconą koncepcjom artystycznym wywodzącym się z myślenia o modzie, której bohaterem będzie Karl Lagerfeld…
Pałac Potockich w Krakowie, Rynek Główny 20
Po trudnym roku 2020 czekamy niecierpliwie na wszystkie dobre wieści z muzeów i galerii w kolejnych miesiącach! (Dorota Dziunikowska)
