Niektórych rzeczy nie wypada zapominać. O powstałej właśnie serii płytowej Sacrum Profanum Archives pisze jej pomysłodawca Krzysztof Pietraszewski.
Świat muzyki współczesnej trawi choroba prawykonań, materiałów premierowych, projektów specjalnych, których życie kończy się na jednorazowej prezentacji. Mając świadomość tego problemu, zdecydowaliśmy się uchwycić te czasem zbyt eteryczne przedsięwzięcia – od 2016 roku zarejestrowaliśmy niemal wszystkie festiwalowe koncerty. Płyta jest najlepszą wizytówką artysty, ale i projektu. Dzięki takim wydawnictwom niektóre z prezentowanych propozycji doczekały się kolejnych odsłon na żywo. Rozmiary naszego archiwalnego przedsięwzięcia skłoniły nas do jego uporządkowania – w tym roku nadaliśmy mu nazwę i ruszyliśmy z panlabelową serią płytową. Sacrum Profanum Archives budujemy głównie we współpracy z Bocian Records i Bôłt Records, ale także innymi wydawnictwami: Rune Grammofon, Musica Genera, SIGE Records, Ektro Records czy Gizeh Records. Dywersyfikacja wydawców pozwala nam nie tylko doprowadzić do wydania większej liczby tytułów, ale też trafić do potencjalnie najbardziej zainteresowanych odbiorców – dobieramy wytwórnie kluczem artystów z nimi współpracujących lub odpowiedniej estetyki. Pracujemy obecnie nad kilkunastoma tytułami. To często studyjne nagrania kompozycji zamówionych przez Sacrum Profanum lub rejestracje z festiwalu. Nie są to jednak po prostu albumy koncertowe. Myślimy o wydawnictwach odrębnie – układamy ich programy od nowa, sięgamy do rejestracji z różnych koncertów, w opracowaniach wykonawców z różnych lat i wydarzeń.
Szczęśliwa trzynastka
Do tej pory ukazało się 13 albumów w serii, a kolejnych osiem jest już zapowiedzianych i ujrzą światło dzienne do połowy 2021 roku. Pierwszymi nagraniami, które pojawiły się na rynku, były improwizacje na bazie kompozycji Mikołaja Góreckiego w spontanicznie zwołanym przez Evana Ziporyna składzie świetnych muzyków. Sesja nagraniowa w studio odbyła się przy okazji koncertowej prezentacji materiału na Sacrum Profanum w 2017 roku, a płytę wydało Bôłt Records. Rok później Mats Gustafsson wraz z Fire! Orchestra wzięli na warsztat Actions Krzysztofa Pendereckiego, jedyną kompozycję mistrza z rozbudowanymi elementami improwizacji. Dokumentacja tego legendarnego już koncertu ukazała się w tym roku nakładem renomowanej wytwórni Rune Grammofon. Oba wydarzenia odbiły się szerokim echem, nie brakowało też kontrowersji, cieszymy się więc, że pomogliśmy je utrwalić, by każdy mógł się z nimi skonfrontować.
Równie dużo powodów do dumy przynosi nam płyta Hashtag Ensemble dla Bôłt Records – z odzyskanymi i uratowanymi od zapomnienia kompozycjami Lucii Dlugoszewski. Ta amerykańska twórczyni polskiego pochodzenia miała absolutnie unikatowy styl i język kompozytorski, podkreślany własnymi kreacjami na polu konstruowania nowych instrumentów. Po pierwszych wykonaniach jej muzyki w Polsce w 2019 roku (oczywiście u nas!) zespołowi udało się utrwalić to osiągnięcie studyjnie. Zdradzę, że to nie będzie ostatnie wydawnictwo popularyzujące muzykę wyjątkowych polskich kompozytorek!
W tym roku światło dzienne ujrzały dokumentacje dwóch oper koprodukowanych przez KBF, w tym jednej zamówionej przez Sacrum Profanum. Mowa o głośnej i znakomicie przyjętej Ahat Ilī. Siostrze bogów Alka Nowaka do libretta Olgi Tokarczuk. Płytę Blu-ray ze wspólnym dziełem śląskiego kompozytora i dolnośląskiej noblistki wydało PWM w ramach labelu Anaklasis. Drugim dziełem jest Opera o Polsce – na poły film, na poły opera – utwór trudny do sklasyfikowania, łatwy w odbiorze i gorzki w interpretacji. Jego twórcami są znakomity, wrażliwy dokumentalista Piotr Stasik i najbardziej punkowy z akademickich kompozytorów Artur Zagajewski. DVD trafia właśnie na rynek nakładem Bôłt Records.
W międzynarodowym towarzystwie
Pierwszym zamówieniem festiwalu uchwyconym w ramach serii jest sporych rozmiarów, ciekawie zrealizowany formalnie Agitation | Stagnation Kaspera T. Toeplitza. Kompozytor przygotował elektroniczną partyturę, którą następnie zeitkratzer przetransponował na amplifikowany zespół instrumentalny. Wydawnictwo obejmuje obie wersje – pierwowzór i koncertowe nagranie – przygotowane tak, by można było ich słuchać jednocześnie, samodzielnie „miksując” trzecią już wersję utworu. Podwójny album ukazał się w Bocian Records w 2018 roku. Zeitkratzer powrócił do tej wytwórni z kolejnym materiałem dwa lata później, a były to nagrania bez precedensu. Tak świeżych, odważnych, daleko idących wykonań standardów jazzowych świat jeszcze nie słyszał. Niemiecki zespół uczynił klasyki swoimi, bez pardonu przenosząc je w idiom muzyki współczesnej. Winyl w Bocian Records i kompakt nakładem zeitkratzer Records ukazały się wiosną tego roku. W podobnym idiomie muzycznym i estetycznym porusza się trio Anny Zaradny, Roberta Piotrowicza i Jérôme’a Noetingera – zawiązane po raz pierwszy w 2016 roku z inicjatywy Sacrum Profanum. Ich koncert cieszył się większą popularnością, niż pozwalała na to Sala Kameralna ICE Kraków. Na szczęście i to wydarzenie zarejestrowaliśmy – skrupulatnie opracowany materiał wyszedł nakładem (jakżeby inaczej!) Musica Genera na winylu w 2018 roku.
Podczas Sacrum Profanum w 2017 roku zorganizowaliśmy koncert Spółdzielni Muzycznej contemporary ensemble z pięcioma premierowymi kompozycjami napisanymi dla krakowskiej grupy przez artystów scen alternatywnych – rockowej, ambientowej, elektronicznej czy metalowej. Trzy z nich zyskały drugie życie na płytach wydanych po obu stronach Atlantyku. Pierwszym jest minimalistyczny utwór An Instance of Rising Aidana Bakera, który (obok innej kompozycji Kanadyjczyka Liminoid) w tym roku znalazł dom w brytyjskim Gizeh Records. Niedawno ruszyła również przedsprzedaż winyla Mettapatterning for Constellation w amerykańskim SIGE Records prowadzonym przez Aarona Turnera i Faith Coloccię, którzy są również kompozytorami tego utworu. Na jednej stronie mamy wykonanie Spółdzielni Muzycznej, a na drugiej pierwowzór wykonany przez Mamiffera w składzie poszerzonym o Jona Muellera. W przyszłym roku ukaże się jeszcze jeden winyl z tego koncertu z pamiętnym parateatralnym występem twórców: Jussiego Lehtisalo i Miki Rättö. Na stronie B znów pierwotna wersja demo kompozycji, a płytę wyda fińskie Ektro Records.
Znane twarze
Warto wspomnieć o płytach w Bôłt Records, do których powstania się przyczyniliśmy. Choć zawartości albumów nie można było jeszcze usłyszeć na Sacrum Profanum, to ich twórców czy wykonawców znacie już dobrze z występów na żywo w Krakowie. Pierwsza płyta to fonograficzny debiut grupy Radical Polish Ansambl z 2019 roku, która rok wcześniej wykonała na festiwalu dwie zamówione kompozycje (Agnieszka Stulgińska i Sławomir Kupczak). Drugim przykładem takiego wydawnictwa są interpretacje partytur graficznych Romana Haubenstocka-Ramatiego z 2020 roku. Na pierwszej płycie znalazły się elektroniczne wersje Lehna, Ablingera i Fella, a na drugiej akustyczne interpretacje Reinholda Friedla na fortepian. O ile te pierwsze wciąż czekają na prezentację koncertową, to te zamieszczone na drugiej płycie zostały wybrane spośród utworów zagranych na żywo przez Friedla w Krakowie w 2019 roku – przy okazji tej wizyty artysta zarejestrował je studyjnie.
Wśród nadchodzących wydawnictw mamy tegoroczną koprodukcję festiwalu – TOVA Ani Karpowicz z nowymi elektroakustycznymi utworami polskich kompozytorek na flet ukaże się w Opus Series. Wspomniany instrument wróci też w rejestracji dramaturgicznej Głowy meduzy Witolda Szalonka i podbitej elektroniką odpowiedzi w postaci Ducha meduzy Dominika Strycharskiego (zlecenie Sacrum Profanum). W 2019 roku, podczas pogłębionego przysłuchiwania się litewskiej scenie muzycznej, festiwal zamówił imaginacyjną, wychodzącą od nagrań terenowych kompozycję Inward Music Arturasa Bumšteinasa – wykonaną następnie przez reaktywowany Works & Days ensemble. Zarówno ten, jak i poprzedni materiał czekają na swoją premierę w Bôłt Records.
Do katalogu Sacrum Profanum Archives wejdą także nagrania legendarnego Arditti Quartet – z masywnym, minimalistycznym, immersyjnym utworem Philla Niblocka. W ramach pięciopłytowego box setu belgijskiej wytwórni Matière Mémoire – zbierającego 11 wersji Exploratory w interpretacjach różnych składów – znalazła się rejestracja studyjna kwartetu w Krakowie. To samo nagranie ukaże się na winylowym splicie pod szyldem austriackiego labelu GOD Records, a towarzyszyć mu będzie delikatna, subtelna i skupiona muzyka Éliane Radigue w solowym wykonaniu Irvine’a Ardittiego. Na innym winylowym splicie – tym razem kompozytorek z Meksyku i Australii – ukażą się rejestracje utworów zamówionych przez Sacrum Profanum w 2019 roku: plastycznego Bodies of Noise Angélici Castelló dla warszawskiego Kwadrofonika oraz drapieżnego utworu Nor Girdling Gnaw Natashy Anderson na violę d’amore. W zeszłym roku usłyszeliśmy w Krakowie także masywny Pseudacusis – podwójny septet Australijczyka Anthony’ego Paterasa – dokumentację tego hipnotyzującego, buzującego energią zdarzenia znajdziecie z kolei na płycie CD. Oba wydawnictwa ukażą się wkrótce w Bocian Records.
Oprócz tego pracujemy nad seriami płyt dwóch ikon naszego festiwalu: Zbigniewa Karkowskiego i Juliusa Eastmana. Wśród materiałów nie zabraknie oczywiście nagrań z Krakowa! Niezmiernie cieszymy się, że udaje nam się je uchwycić i dzielić się nimi z wami. (Krzysztof Pietraszewski, kurator festiwalu Sacrum Profanum)
Opr. Bartosz Suchecki, „Karnet”
Lista płyt z serii Sacrum Profanum Archives
Musiquette – Improvisations on Górecki (CD, Bôłt Records, 2017)
Kasper T. Toeplitz / zeitkratzer – Agitation | Stagnation (2xCD, Bocian Records, 2018)
Jérôme Noetinger / Robert Piotrowicz / Anna Zaradny – Crackfinder (LP, Musica Genera, 2018)
Radical Polish Ansambl – Radical Polish Ansambl (CD, Bôłt Records, 2019)
Hashtag Ensemble – Lucia Dlugoszewski – Openings of the (Eye) (CD, Bôłt Records, 2019)
Reinhold Friedl – Roman Haubenstock-Ramati – Studie in Form (CD, Bôłt Records, 2020)
Ablinger / Fell / Lehn – Roman Haubenstock-Ramati – Decisions (CD, Bôłt Records, 2020)
Fire! Orchestra – Actions (LP/CD, Rune Grammofon, 2020)
zeitkratzer – Shape of Jazz to Come (CD/LP, Zeitkratzer/Bocian Records, 2020)
Aidan Baker / Spółdzielnia Muzyczna – An Instance of Rising (CD, Gizeh Records, 2020)
Alek Nowak / Olga Tokarczuk – Ahat Ilī. Siostra bogów (Blu-ray, Anaklasis, 2020)
Piotr Stasik / Artur Zagajewski – Opera o Polsce (DVD, Bôłt Records, 2020)
Mamiffer / Spółdzielnia Muzyczna – Mettapatterning for Constellation (LP, Sige Records, 2020)
tbr Ania Karpowicz – TOVA (Fukuoka / Kaca / Rożynek / Śniady) (digital, Opus Series/Requiem Records, 2020)
tbr Phil Niblock – Exploratory (5CD, Matière Mémoire, 2020)
tbr Anthony Pateras – Pseudacusis (CD, Bocian Records, 2020)
tbr Dominik Strycharski – Duch meduzy (CD, Bôłt Records, 2020)
tbr Arturas Bumšteinas – Inward Music (CD, Bôłt Records, 2020)
tbr Natasha Anderson / Angélica Castelló – Split (LP, Bocian Records, 2021)
tbr Jussi Lehtisalo / Mika Rättö / Spółdzielnia Muzyczna (LP, Ektro Records, 2021)
tbr Irvine Arditti / Arditti Quartet – Éliane Radigue / Phill Niblock (LP, GOD Records, 2021)
