Trzecia odsłona cyklu spotkań seminaryjnych pozwoli poznać zdjęcia, które nie są powszechnie znane lub literatura odnosząca się do nich jest trudno dostępna. Tematy spotkań to subiektywny wybór prowadzących, będący efektem wieloletnich badań i poszukiwań, dla których kluczem jest - inna od powszechnie przyjętej - obiektywizująca perspektywa w podejściu do wybranych tematów fotograficznych. Chcemy dzielić się swoimi osobistymi przygodami z fotografią. Będziemy mówić o zdjęciach, które zawładnęły naszą wyobraźnią oraz są motorem naszych badań i interpretacji.
28 listopada 2019, 18.00
Zjawiska mediumiczne a fotografia – Ada Grzelewska
Fotografię, podobnie jak spirytyzm, łączy wspólne pochodzenie. Oba „wynalazki” zrodz się we Francji, niemalże w tym samym czasie. Dla pierwszych odbiorców obrazów światłoczułych, kwestią niebudzącą wątpliwości był wręcz magiczny rodowód nowego medium, co tylko podsycało na poły fantastyczne historie o ich pochodzeniu. Tym samym ludzi zawodowo zajmujących się „ściąganiem wizerunków” otaczała aura tajemniczości, porównywano ich do magów lub alchemików, którzy na co dzień obcują z potęgą sił nadprzyrodzonych. Te wyobrażenia padły na podatny grunt, przygotowany przez literaturę romantyczną, jak również przez popularność „Księgi Duchów” autorstwa spirytysty Allana Kardeca, dającej wgląd w naturę bytów nadprzyrodzonych, spisanej w formie dialogu z duchami, przy ich pomocy.
Podczas spotkania zastanowimy się, dlaczego fotografia stała się idealnym medium dla udowodnienia działania sił nadprzyrodzonych. Przyjrzymy się głównym postulatom biblii spirytystów, jak też realizacji idei Kardeca na polskim gruncie, w świetle wrażliwości zbzikowanej na punkcie „wirujących stolików” epoki.
Ada Grzelewska – adiunkt w Dziale Fotografii Muzeum Śląskiego, kuratorka wystaw, wykładowczyni na Wydziale Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego.
5 grudnia 2019, 18.00
Wiecznie trwałe. O fotografii nagrobnej na porcelanie - Marta Trojanowska
Marta Trojanowska wędruje po największych i po maleńkich polskich cmentarzach, dokumentując przedwojenne fotografie na porcelanie. Wizerunki zmarłych wypalone na cmentarnych porcelankach miały trwać wiecznie i przezwyciężyć śmierć portretowanej osoby. Dziś odchodzą w przeszłość i niszczeją, ścigając się z czasem i zapomnieniem.
Wykład poświęcony będzie refleksji nad fotografią nagrobną i obejmie takie zagadnienia, jak: źródła porcelanowych zdjęć nagrobnych, ich systematyka, estetyka przedwojennych portretów, najciekawsze grupy reprodukowanych fotografii oraz problemy ochrony najstarszych obiektów i określanie autorstwa fotografii. Towarzysząca wykładowi prezentacja zostanie oparta na zgromadzonym przez autorkę materiale, z uwzględnieniem obiektów pochodzących z Cmentarza Rakowickiego w Krakowie.
Marta Trojanowska – prowadzi stronę www.wiecznotrwale.blogspot.com poświęconą porcelankom nagrobnym. Jest autorką opracowania „Porcelanowe portrety nagrobne zmarłych w latach 1896-1945, pochowanych na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. B. Limanowskiego w Radomiu”. Z wykształcenia filolog polski, na co dzień bibliotekarz.
12 grudnia 2019, 18.00
Punkt obserwacyjny. UFO i fotografia – Joanna Gorlach
Przez ponad trzydzieści lat pod patronatem Muzeum Techniki, znajdującego się w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, działało Towarzystwo Badań NOL “UFO-Video”, które zajmowało się badaniem rozmaitych tematów związanych ze zjawiskami paranormalnymi. Organizowano tam również wykłady i dyskusje, a co najważniejsze – katalogowano raporty o niewytłumaczalnych zjawiskach zachodzących w ziemskiej atmosferze. “UFO-Video” prowadziło w Polsce nieustające badania, mające na celu wyjaśnienie istoty nieznanego. Wszelkie prezentowane materiały dowodowe, zdjęcia, notatki, wywiady, skrupulatnie zbierane i opisywane, stworzyły niewielkie acz imponujące archiwum zjawisk niewytłumaczalnych. Nie tylko fotografia staje się tutaj dowodem w sprawie, to również mapy, przyrządy miernicze i portrety świadków. Całość tworzy bardzo przekonujący obraz, co w czasach politycznej post-prawdy, “fejków” i “alternatywnych faktów” wzbudza konsternację i wciąż prowokuje do pytania: czy jesteśmy w stanie przestać wierzyć fotografii?
Materiały wykorzystywane podczas wykładu prezentowane były na wystawie “Punkt obserwacyjny” w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, podczas festiwalu Miesiąc Fotografii w Krakowie 2017.
Współpraca kuratorska: Gordon MacDonald, Joanna Gorlach
Joanna Gorlach – absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, kuratorka i producentka wydarzeń artystycznych w szczególności wystaw fotograficznych. Od 2011 roku na stałe współpracuje z Fundacją Sztuk Wizualnych i realizuje Miesiąc Fotografii w Krakowie.
Wstęp: 2 zł. Bez rezerwacji
Dojazd autobusami nr 102, 134, 152, 192, 252, 902 (6 minut od przystanku Cracovia Błonia)
