Kobieta - zjawisko. O sobie zawsze: Jarema. O niej najczęściej mówią: Jaremianka. Emancypantka, zaangażowana aktywistka i zapalona pracoholiczka – prawdziwie niezależna artystka. Znajdowała się w centrum życia kulturalno-towarzyskiego międzywojnia i lat powojennych, zawierała znajomości, które przetrwały lata, wiązała się z interesującymi mężczyznami i to ona decydowała, kiedy przekuć te związki w trwałe przyjaźnie. Przekonanie do równouprawnienia wyssała z mlekiem matki. Jedna z najzdolniejszych i najbardziej charyzmatycznych artystek XX wieku. Malarka, rzeźbiarka, graficzka, projektantka kostiumów teatralnych, lalek i pomników. Dziewczyna ze Starego Sambora na Kresach, która przyjechała do Krakowa, by „wymyślić sztukę na nowo”. Studiowała pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego, współtworzyła Grupę Krakowską i teatr Cricot, właśnie z nią najchętniej współpracował Tadeusz Kantor.
Ukochana żona Kornela Filipowicza, matka Aleksandra, siostra bliźniaczka Nuny, ceniona przyjaciółka m.in. Różewiczów, Sternów, Przybosiów. W ich wspomnieniach jawi się jako wcielenie ruchu, zmienna, zachwycająca postać, która pozostawiała po sobie wrażenie niedosytu. Gdy poznała diagnozę swojej choroby, pracowała w zapamiętaniu, by namalować kolejny obraz – chociaż jeszcze jeden. Jej prace wciąż zdumiewają nowatorstwem pomysłów, inspirują i prowokują. „Nie umarła” – twierdzili zgodnie jej bliscy. Zatem jak rozumieć wydarzenia z 1958 roku? I jak czytać pozostałe ślady? Gdzie jest Maria?
Gdyby opowieść o niej była „tylko” historią życia i twórczości niezwykłej polskiej artystki, wielkiej miłości Kornela Filipowicza, ta książka byłaby „tylko” jedną z niezwykłych biografii. Gdyby życie Marii Jaremy dało się wpisać w jakikolwiek schemat, nie pozwalałaby odkrywać się wciąż i na nowo. 61 lat po jej śmierci nie powstałaby książka o kobiecie, która w nowej epoce jawi się jako niezależna, zmienna, inspirująca postać. Tymczasem Agnieszka Dauksza napisała biografię, w której splątane losy Jaremianki ożywają, wciągają współczesnego czytelnika i pulsują porażającą dramaturgią. Każą ponowić przez lata powtarzane słowa: „Maria nie odeszła”. A zatem: gdzie jest Maria?
12 września o godz. 18.00 Cricoteka zaprasza na spotkanie z Agnieszką Daukszą, autorką książki Jaremianka. Biografia – porywająca opowieść o pasji, sztuce, miłości i za wcześnie przerwanym życiu.
Spotkanie poprowadzi Justyna Nowicka.
Agnieszka Dauksza – laureatka Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej za najlepszą książkę 2017 roku (Klub Auschwitz i inne kluby). Finalistka Nagrody Naukowej „Polityki” (2018). Autorka książek Kobiety na drodze. Doświadczenie emancypacji, Afektywny modernizm. Doktor literaturoznawstwa, pracuje na Wydziale Polonistyki UJ.