Miasto z bawełny i dymu

Każdy wiek ma takie miejsce, które pozwala nam zrozumieć jego specyfikę, jego największe osiągnięcia i najciemniejsze okropności. Manchester był szokiem dla XIX-wiecznej Anglii – teatrem grozy i fascynacji, miejscem, które wytyczyło drogę przemysłowym gigantom. Łódź zaś to „polski Manchester”, uosabiający doświadczenie wzlotu i upadku przemysłowej nowoczesności w Europie Wschodniej. W Polsce przyjęło się uważać Łódź za miasto dziwne. Była nazywana zarówno „Ziemią obiecaną”, jak i „Złym miastem”. Tak odmienna od stereotypowego wyobrażenia polskiego miasteczka, Łódź bywała postrzegana jako miasto „obce”, „inne” bądź „czerwone”. Po 1989 roku przypięto jej zaś łatkę miasta upadłego, stanowiącego relikt dawnych czasów.
Z drugiej strony to właśnie Łódź, jako typowy wytwór kapitału, stanowiła awangardę nowoczesności na ziemiach polskich. To tam po raz pierwszy i najsilniej ujawniły się wszelkie napięcia związane z modernizacją, dokonującą się w rytmie fabrycznych syren. Obcowanie z tym miastem – fabryką, stanowiło wyzwanie dla uczestników rozmaitych debat na temat miasta. Zastanawiali się oni jaka była cena nowoczesności? W którą stronę powinno zmierzać przemysłowe miasto? Jak powinno wymyślić siebie na nowo, gdy rzeczywistość wokół zmieniała się w nieodwracalny sposób?

Debaty te trwały przez cały wiek XX, naznaczony rozmaitymi punktami zwrotnymi, w wyniku których zmieniały się granice, ustroje, obyczaje i punkty widzenia. Przez cały ten skomplikowany czas, Łódź wciąż szokowała, zaskakiwała i zarazem inspirowała.
Wspólnie z autorami książki „From Cotton and Smoke. Industrial City and Discourses of Asynchronous Modernity 1897-1994” chcemy się zastanowić, co może nam powiedzieć przypadek Łodzi na temat nowoczesności i jej wpływu na Polskę i Europę? Czy „miasto z bawełny i dymu” nie powinno stanowić dla nas interesującej lekcji, wartej szerszego zainteresowania.

W spotkaniu wezmą udział:

Jacek Burski (Instytut Socjologii UŁ)
Marcin Jarząbek (Instytut Historii UJ)
Paweł Kubicki (Instytut Europeistyki UJ)
Kamil Śmiechowski (Instytut Historii UŁ)