Artysta dla Niepodległej. Dunikowski i odnowa Wawelu

Zamek królewski na Wawelu mocno ucierpiał w czasie zaborów, gdy dawna rezydencja polskich monarchów pełniła rolę austriackich koszar. Bezpowrotnie przepadła między innymi większość ze 194 renesansowych głów zdobiących strop reprezentacyjnej Sali Poselskiej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę kontynuowano tu rozpoczęte w jeszcze 1911 roku – po opuszczeniu wzgórza przez zaborcze oddziały – prace konserwatorskie. W latach dwudziestych udało się sprowadzić z powrotem trzydzieści rozproszonych po świecie oryginalnych rzeźb z Sali Poselskiej. Kierownik Odnowienia Zamku Adolf Szyszko-Bohusz zlecił uznanemu już wówczas rzeźbiarzowi Xaweremu Dunikowskiemu wykonanie brakujących głów. Podczas wizyty prezydenta RP Ignacego Mościckiego w 1927 roku zrekonstruowany sufit Sali Poselskiej zdobiło (obok oryginałów) dwanaście zaprojektowanych przez Dunikowskiego fizjonomii. Nie pozostały tam jednak na dłużej, a z dalszej współpracy z artystą zrezygnowano. Wystawa Artysta dla Niepodległej. Dunikowski i odnowa Wawelu przypomina wkład wielkiego rzeźbiarza w restaurację zamku oraz dzieje jego wawelskiego cyklu. (Dorota Dziunikowska, miesiecznik „Karnet”)