Kino Pod Baranami, wspólnie z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym (FINA) oraz Muzeum Historycznym Miasta Krakowa zaprasza na uroczystą repremierę odrestaurowanych cyfrowo niemych filmów o Tadeuszu Kościuszce. Na ekranie „Kościuszko pod Racławicami” w reżyserii Orlanda oraz „Pierwsza miłość” Kościuszki Jerzego Orshona. Projekcji towarzyszyć będzie muzyka na żywo w wykonaniu Semi-Invented Altered Trio.
Repremiera filmów odbędzie się w ramach finisażu wystawy „Rozważny i Romantyczny” organizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa w 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki. Tytuł ekspozycji nawiązuje do popularnej powieści Jane Austin z 1811 r., ale przede wszystkim jest odwołaniem do postawy życiowej Tadeusza Kościuszki, który żył na przełomie dwóch epok: oświecenia i romantyzmu. Ideą wystawy jest uczczenie i przypomnienie postaci Kościuszki - człowieka nieprzeciętnego, łączącego rozwagę czasów oświecenia, typowe cechy żołnierza oraz delikatność i wrażliwość mężczyzny nowej epoki. To okazja, aby ujrzeć go na nowo i odkryć jako człowieka bliskiego współczesnemu, dla którego wolność była jak pisał – „najsłodszym dobrem”.
Podczas pokazu w Kinie Pod Baranami odrestaurowane nieme filmy na żywo zilustruje muzycznie zespół Semi-Invented Altered Trio, który narodził się 7 lat temu, podczas 12. Festiwalu Filmu Niemego w Krakowie. W skład zespołu wchodzą: Adrian Konarski, kompozytor muzyki do filmów m.in. Magdaleny Piekorz (Pręgi) czy Jerzego Stuhra (Obywatel), Michał Półtorak – skrzypce oraz Dominik Klimczak – instrumenty perkusyjne.
Przed seansem wprowadzenie do historii filmów oraz kulis ich produkcji wygłosi Grzegorz Rogowski - filmograf FINA i autor książek o tematyce filmowej.
● O FILMACH:
KOŚCIUSZKO POD RACŁAWICAMI
reż. Orland, Polska 1914/1927
Film został realizowany w 1913 roku w okolicach Lwowa przez wytwórnię Leopolia-Film. W 1927 roku, w 133. rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej, Biuro Kinematograficzne Poloniafilm, dodało nowe plansze i pokazywało film w warszawskim kinie Urania pod zmienionym tytułem Bitwa pod Racławicami. Na początku lat 30. dodano fragment nieznanego, archiwalnego filmu, prezentującego paradę wojskową. Jedyny zachowany materiał filmowy to dwie rolki taśmy, przekazane Filmotece Narodowej w 2009 roku przez osobę prywatną. Pierwotnie film miał 5 aktów i trwał około godziny. Zachowały się fragmenty o łącznej długości 421 metrów, czyli 25 minut projekcji w prędkości 18 klatek na sekundę. Pomimo złego stanu zachowanych materiałów, skanowanie taśmy powiodło się. Restauracja obrazu była możliwa w bardzo ograniczonym zakresie, ze względu na zaawansowaną degradację podłoża i wyjątkowo liczne uszkodzenia mechaniczne. Nie zachowała się żadna dokumentacja produkcji z okresu powstania filmu. Na podstawie materiałów prasowych oraz późniejszych opracowań, ustalono część obsady i ekipy filmowej. Reżyser i odtwórca głównej roli, o pseudonimie Orland, nie jest znany z imienia i nazwiska.
PIERWSZA MIŁOŚĆ KOŚCIUSZKI
reż. Jerzy Orshon, Polska 1929
W zbiorach Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego znajduje się negatyw kamerowy na taśmie nitro, pozyskany w 1960 roku od osoby prywatnej. Materiał jest niekompletny i jedynie częściowo zmontowany. Zawiera kilkanaście roboczych plansz dialogowych i narracyjnych oraz odrzuty, werki i niewykorzystane duble. Głównym celem prac była rekonstrukcja fabuły i współczesny montaż na podstawie programu kinowego, recenzji, źródeł historycznych oraz znaków montażowych na taśmie. Do materiału dodano plansze informujące o przebiegu fabuły oraz bohaterach, wizualnie odróżniające się od oryginalnych.
