Projekt Muzeum Historii Fotografii, który ma na celu przybliżenie odbiorcom tradycji przedwojennej awangardy filmowej poprzez badanie jej relacji między fotografią, filmem i sztukami wizualnymi.
W ramach wykładów i towarzyszących im projekcji zaprezentowane zostaną dokonania przedwojennego środowiska artystycznej awangardy oraz działania twórców powojennych, kontynuujących tradycje awangardowe. Badanie relacji z kinematografią leży w obszarze działań kolekcjonerskich podejmowanych przez Muzeum Fotografii w Krakowie oraz stanowi kontynuację bogatych tradycji awangardowego środowiska filmowego, które w dużej mierze rekrutowało się z artystów działających w Krakowie. MHF stawia sobie za cel wzmacnianie świadomości owych tradycji wśród odbiorców także z uwagi na historyczny aspekt obecnej siedziby Muzeum, w której w latach 1945-1950 działała szkoła filmowa, uznawana za zaczątek szkolnictwa filmowego w powojennej Polsce.
Program:
26 października, godz. 18.00
Kamera teoretyczna: polski futuryzm i wyobraźnia filmowa
dr Kamila Kuc
Na przykładzie polskiego futuryzmu przeanalizowane zostaną zagubione filmy: Europa Franciszki i Stefana Themersonów i Beton Jana Marii Brzeskiego, zestawione z kadrami filmowymi, fotomontażami, nowelami i poematami futurystycznymi (m.in. Nogi Izoldy Morgan Bruno Jasieńskiego). Wykład oparty na książce K. Kuc Visions of Avant-Garde Film (Wizje Filmu Awangardowego) zaprezentuje historię polskiego filmu awangardowego w kontekście pojęć kino-noweli, kino-poezji, fotomontażu i scenariusza, ukazując polską awangardę filmową na tle osiągnięć kinematografii USA, Niemiec i Włoch.
10 listopada, godz. 18.00
Między ekspresją a analizą medium. Twórczość WFF na tle kina neoawangardy
prof. Ryszard W. Kluszczyński
WFF to grupa artystów, którą tworzyli m.in. Józef Robakowski, Paweł Kwiek, Wojciech Bruszewski i Ryszard Waśko, którzy odwoływali się bezpośrednio do postulatów filmowych Wielkiej Awangardy. Istotą ich działania było nawiązanie do idei „filmu czystego”, koncentrującego się na samych możliwościach i specyfice filmowego medium. Eksperymentalne działania WFF stanowią kontynuację poszukiwań meta-medialnych, które uwidaczniały się w opracowaniach teoretycznych i działaniach praktycznych artystów przedwojennych.
30 listopada. godz. 18.00
Energia zamiast przeżycia artystycznego: Andrzeja Pawłowskiego idea żywej sztuki
dr hab. Anna Markowska
Tematem wykładu są abstrakcyjne fotografie i filmy zmarłego w 1986 roku artysty, członka Grupy Krakowskiej. Artysta debiutował w okresie stalinowskim niezwykłym teatrzykiem w walizce, z lalkami odbijającymi się w ukośnie zamontowanym lustrze. Światło w przestrzeni to zasadniczy temat jego późniejszych dzieł. Co jednak właściwie znaczyły słowa Mieczysława Porębskiego „Było w nim coś jasnego”?
14 grudnia, godz. 18.00
Kino tautologiczne, Reakcja wymuszona czy Stałe zajęcie?
Feminizm i awangarda na przykładzie filmów Ewy Partum, Jolanty Marcolli i Teresy Tyszkiewicz
Ewa Opałka
Autorefleksyjność medium filmowego powraca w latach 70-tych w pracach pionierki polskiej sztuki konceptualnej - Ewy Partum. W filmach Kino tautologiczne i Drawing TV widać zarówno teoretyczną refleksję nad semiotyką filmu, jak i rozważania na temat oddziaływania telewizji. Analityczny charakter jej prac zostanie skonfrontowany z eksperymentalnymi filmami młodszych artystek: Jolanty Marcolli, jednej z założycielek Galerii Sztuki Aktualnej, testującej interaktywne i psychologiczne aspekty rejestracji filmowej oraz Teresy Tyszkiewicz, wykorzystującej kamerę jako narzędzie do analizy konstrukcji tożsamościowych, zwłaszcza tożsamości płciowej.
Projekt jest realizowany w ramach programu 100 LAT AWANGARDY W POLSCE i współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej w ramach programu Edukacja i upowszechnianie kultury filmowej.