Filharmonia Krakowska i Fundacja im. Edwarda Eberharda Czernego zapraszają na koncert z okazji 100. rocznicy urodzin Edwarda Czernego (1917-2003), wybitnego kompozytora, którego muzyka stanowi pomost między tym, co działo się w polskim jazzie przed wojną, i tym, co nazywamy dziś polską szkołą jazzu.
Edward Czerny był dyrygentem, multiinstrumentalistą, aranżerem, kompozytorem, dziennikarzem muzycznym, twórcą pierwszego polskiego big bandu jazzowego, z którym stworzył pierwszy bebopowy utwór w demoludach. Był także jednym z twórców festiwali w Sopocie, w Opolu i w Kołobrzegu, jako ich wieloletni opiekun artystyczny, dyrygent i aranżer. Pisał i nagrywał muzykę teatralną i filmową. Z zespołami Śląsk i Mazowsze współpracował od chwili ich powstania. W Archiwach Polskiego Radia w Warszawie, Łodzi, Katowicach i Krakowie pozostawił przeszło 3000 nagrań orkiestr radiowych pod własną dyrekcją.
Od 1981 roku przebywał za granicą. Pisał dla NDR Sinfonieorchester i NDR Pops Orchestra oraz Rundfunk-Tanzorchester Berlin, a także dla innych niemieckich orkiestr symfonicznych, dętych i rozrywkowych.
Utwory Edwarda Czernego w rocznicę urodzin wykonają dla nas Anna Serafińska, Adam Makowicz, Dawid Czernik i Filharmonia Krakowska pod batutą Wojciecha Rodka.
Adam Makowicz – fortepian
Anna Serafińska – sopran
Dawid Czernik – skrzypce
Orkiestra Filharmonii Krakowskiej
Wojciech Rodek – dyrygent
Paweł Sztompke – prowadzenie
W 2017 roku przypada 100. rocznica urodzin Edwarda Eberharda Czernego, twórcy polskiej powojennej muzyki rozrywkowej. Z okazji tego jubileuszu koncerty muzyki Edwarda Czernego rozbrzmiewają w filharmoniach, akademiach muzycznych, studiach radiowych i innych instytucjach kultury. Przygotowano muzyczne spektakle teatralne, wystawy, prelekcje, audycje radiowe i telewizyjne związane z osobą Edwarda Czernego oraz cykl spotkań wspomnieniowych z rodziną artysty w ramach Towarzystwa Miłośników Muzyki Edwarda Czernego.
Edward Czerny jest prekursorem polskiej, jazzowej muzyki orkiestrowej 2 połowy zeszłego stulecia, nosi zaszczytne miano „Króla parafraz” i „Ojca ery polskiego swingu”. Należy do elitarnego grona polskich kompozytorów XX wieku, który stworzył własny styl kompozytorski oraz język muzyczny rozpoznawalny formalnie i brzmieniowo. Dysponując mistrzowskim warsztatem aranżerskim, pisał muzykę w różnych stylach na orkiestrowe składy symfoniczne, dęte, big band oraz zespoły łączone: orkiestrę symfoniczną i big band, orkiestrę dętą z kwintetem, orkiestrę kameralną z big bandem i in. Tworzył muzykę klasyczną, rozrywkową i jazzową.
W Archiwach Polskiego Radia w Warszawie, Łodzi, Katowicach i Krakowie pozostawił przeszło 3000 nagrań orkiestr radiowych i filharmonicznych. Nagrał powyżej 300 płyt dla Polskich Nagrań, Muzy i in. wydawnictw płytowych oraz dla Polonii w Stanach Zjednoczonych, które doczekały się wielu wznowień.
Największy rozgłos przyniosły artyście nagrania archiwalne, płytowe i koncerty ze swoim renomowanym big bandem znanym pod nazwą Orkiestra Taneczna Polskiego Radia pod dyrekcją Edwarda Czernego z powszechną identyfikacją wizualną i ruchem scenicznym. Orkiestra Czernego była najpopularniejszym powojennym big bandem za żelazną kurtyną na europejskim poziomie wykonawczym. Zaaranżował i nagrał z nim dziesiątki standardów jazzowych i setki swingowych szlagierów z lat 50. i 60. zeszłego stulecia, wypromowanych we własnych kultowych audycjach radiowych rozgłośni warszawskiej, przy których tańczyła cała Polska (Gdy mi ciebie zabraknie, Dla ciebie miły, Przyjdzie na to czas, Parasolki, Augustowskie noce, Embarras, Nie odchodź, Kasztany, Si senior, Pojdę wszędzie z tobą, Chłopcy z obcych mórz, Apasjonata, Brzydula i rudzielec, Daj mi zachować wspomnienia, Mazurskie wspomnienia, Na francuskiej, W małym kinie, Maleńki znak, Szeptem do mnie mów, Szczęścia nie szukaj daleko, Spójrz prosto w oczy, Szesnaście lat i siedem dni, Czterdzieści kasztanów itd.) U Edwarda Czernego debiutowali Santor i Połomski, odkrył i wypromował Ludmiłę Jakubczak, Violettę Villas, Danutę Rinn i Urszulę Dudziak. W latach 60. i 70. Ubiegłego wieku do nagrań zapraszał instrumentalistów jazzowych (m.in. Wojciech Karolak, Henryk Miśkiewicz, Jerzy Matuszkiewicz, Janusz Muniak, Wojciech Nahorny, Zbigniew Namysłowski, Michał Urbaniak, Jan Ptaszyn Wróblewski). Legendarny krakowski saksofonista tenorowy Janusz Muniak przez 11 lat był członkiem big bandu Edwarda Czernego. W latach 2005-2015 występował jako solista w koncertach filharmonicznych na orkiestrę symfoniczną z big bandem z cyklu W hołdzie Edwardowi Czernemu.
Od ponad siedmiu dekad autorskie propozycje koncertowe muzyki Edwarda Czernego mają ustaloną renomę wśród melomanów, którzy spodziewają się usłyszeć przepiękne melodie w perfekcyjnym opracowaniu, z brawurowymi partiami wykonywanymi przez znakomitych solistów pod batutą najwybitniejszych dyrygentów. Dobór tytułów takiego repertuaru, a także formułę stylistyczną własnych kompozycji i opracowań twórczych kształtował w okresie powojennym Edward Eberhard Czerny, wpływając w ten sposób na rozwój i kierunek przemian muzyki rozrywkowej w Polsce.
Od kilkunastu lat, rodzinna Fundacja im. Edwarda Eberharda Czernego, która posiada wszelkie prawa wynikające z własności intelektualnej pozostawionej przez swego patrona, przygotowuje programy koncertów, projekty i scenariusze przedstawień muzycznych, na bazie partytur i nagrań artysty. W tym czasie odbyło się ponad sto dwadzieścia koncertów monograficznych z cyklu W hołdzie Edwardowi Czernemu w Polsce i na świecie.
W bogatym i wszechstronnym dorobku artysty znajduje się ponad dwieście parafraz na różne
obsady orkiestrowe, które znalazły stałe miejsce w europejskiej symfonicznej muzyce rozrywkowej. Pisał je z potrzeby serca i z braku lżejszego repertuaru symfonicznego w rodzimej muzyce powojennej. Edward Eberhard Czerny potrafił w tej formie twórczości połączyć nadzwyczajną sztukę orkiestracji z finezją przebiegu emocjonalnego jak nikt inny w Polsce.
W parafrazach znajdujemy motywy kompozytorów muzyki klasycznej, tematy z oper, operetek, musicali, pieśni ludowe oraz piosenki. Melodie znanych utworów często służyły Czernemu do ukazywania osobistych nastrojów i wizji muzycznych. Napisał tylko jedną parafrazę na temat zaczerpnięty z własnej kompozycji.
Orkiestry symfoniczne i big bandy chętnie sięgają po rozrywkowe kompozycje filharmoniczne i na różne składy rozrywkowe Edwarda Eberharda Czernego. Wiele z nich podejmuje próby naśladowania jego stylistyki muzycznej i sztuki dyrygenckiej. Soliści proponują autorskie kreacje lub stylizacje utworów symfonicznych i standardów jazzowych kompozytora.
W jubileuszowej gali koncertowej znalazły się kompozycje i opracowania twórcze Edwarda Czernego z lat 1934-1978, pisane dla orkiestr operowych, filharmonicznych i radiowych. Każdy z tych utworów nawiązuje do istotnych wydarzeń w biografii artysty, posiada swoją kilkudziesięcioletnią kartotekę wykonań wzbogacanych interpretacyjnie przez kolejne generacje artystów.
Koncert jubileuszowy w Filharmonii Krakowskiej ma rangę wydarzenia muzycznego, ze względu na osobę jubilata oraz jego krakowskie kompozycje i parafrazy z lat 1947 – 61. pisane dla Krakowskiej Orkiestry Polskiego Radia, w której etatowo swingowała na skrzypcach Barbara Charlotte, żona Czernego. Na zamówienie serdecznego przyjaciela Jerzego Gerta, twórcy i dyrygenta tej orkiestry (pierwsze nagrania archiwalne w Domu Żołnierza przy ulicy Lubicz) Edward Czerny pisał od 1950 roku rozrywkowy repertuar symfoniczny. Drugim dyrygentem był Adam Wiernik, który razem Edwardem Czernym przeniósł się po kilku latach do rozgłośni warszawskiej. Z tego czasu zachowały się rękopisy partytur kompozytora oraz legitymacja Polskiego Radia Kraków ze zdjęciem Barbary Charlotte Czerny. W czasach, gdy Jerzy Gert był dyrektorem artystycznym Filharmonii Krakowskiej, przywoził z Warszawy repertuar opracowany przez Edwarda Czernego do filharmonicznych koncertów muzyki rozrywkowej, m.in. Kantylenę na temat Melodii in F oraz Parafrazę na własny temat, które znalazły się w programie koncertu w Filharmonii Krakowskiej.
Orkiestrę Filharmonii Krakowskiej poprowadzi maestro Wojciech Rodek, wybitny interpretator muzyki Edwarda Czernego.
W koncercie usłyszymy także utwory pisane dla Orkiestr Symfonicznych Polskiego Radia w Warszawie i Łodzi oraz orkiestr radiowych w Berlinie i Hanowerze – fokstrot Wesoła wiadomość, parafrazy Kálmán I i II, Indian Love Call, Na perskim rynku, My fair Lady oraz Glenn Miller Potpourri.
Wspaniały polski pianista jazzowy Adam Makowicz przyjął zaproszenie do udziału w koncertach z okazji 100. rocznicy urodzin Edwarda Czernego. W Filharmonii Krakowskiej zabrzmią cztery improwizacje na tematy kompozycji jubilata. Artysta wybrał dwie przedwojenne miniatury Walzer Idyll i Walzer Episode z 1934 roku, Englischer Walzer z 1945 roku i standard jazzowy Brazylio! Brazylio! z lat pięćdziesiątych. Anna Serafińska, wyśpiewa legendarne opracowania Czernego – wariacje na temat Mein Hut, der hat drei Ecken z potrójnym staccato w trzeciej wariacji, Lot trzmiela z wykorzystaniem scatu oraz innych technik wokalnych, z chromatycznym crescendem w górę, młodzieńczą miniaturę z kunsztownymi glissandami Walzer Idyll z repertuaru Urszuli Dudziak, a także swingową wokalizę symfoniczną Secret love. Laureata organizowanych przez Fundację im. Edwarda Eberharda Czernego corocznych przesłuchań, skrzypka Dawida Czernika, usłyszymy w zuchwałym i przewrotnym czardaszu Zigeuner Werbung przy improwizowanym akompaniamencie akordeonowym Mateusza Dudka.
