Miejsca mówią
Wyjątkowe przestrzenie, niezwykli ludzie i ciekawe historie, które ukazują historyczno-kulturowe bogactwo Krakowa i Małopolski… Nadchodzi festiwal teatralny Genius Loci!
„Do teatru nie wchodzi się bezkarnie” – pisał Tadeusz Kantor. Co się dzieje, kiedy to teatr bezkarnie przekracza granicę sceny i pojawia się w miejscach pozornie niemających z nim wiele wspólnego? Odpowiedź na to pytanie przyniesie Festiwal Genius Loci (10-24 września) organizowany przez Teatr im. Juliusza Słowackiego we współpracy z Łaźnią Nową w ramach miejskiego projektu Kraków miastem Stanisława Wyspiańskiego.
Duch miejsca
„Obowiązkiem ludzi teatru, obowiązkiem instytucji kultury jest tworzenie nowych punktów odniesienia, poszukiwanie widza i spotkanie z nim nawet tam, gdzie wcale się tego nie spodziewa. Kiedy przewidywalna dotychczas rzeczywistość przecina się nagle z fantazją i wyobraźnią artysty, już samo to zderzenie prowokuje do myślenia” – podkreśla kurator artystyczny przedsięwzięcia Bartosz Szydłowski.
Festiwal Genius Loci, podczas którego zobaczymy premierowe spektakle i instalacje, podąży za myślą Stanisława Wyspiańskiego, patrona roku 2017 w Polsce, który w swej młodopolskiej twórczości śmiało łączył kulturę europejską z lokalnym kolorytem Krakowa i jego okolic. Na jakie wyprawy – w sensie geograficznym i symbolicznym – zabiorą nas młodzi reżyserzy?
W Krakowie
Podróż zaczniemy od Teatru im. Juliusza Słowackiego, gdzie odbędzie się Narodowe czytanie „Rejsu”. Spektakl w reżyserii Bartosza Szydłowskiego powstał w oparciu o scenariusz kultowego filmu Marka Piwowskiego i w prześmiewczy sposób ukazuje polskie realia polityczne i społeczne. Na scenie obok zawodowych aktorów wystąpią amatorzy, którzy wcześniej przeszli specjalny casting. Widzów spragnionych jeszcze innych wrażeń organizatorzy zapraszają również na nocne oprowadzanie po gmachu teatru w ramach projektu Zagubieni w teatrze: to świetna okazja, by zobaczyć pomieszczenia i zakamarki na co dzień niedostępne.
W nietypowej scenerii Zakładu Patomorfologii CM UJ zobaczymy spektakl Landszaft. Lekcja anatomii Katarzyny Kalwat, która postanowiła wziąć na warsztat temat medycyny i jej związków ze sztuką. „To miejsce, w którym dokonuje się m.in. sekcji zwłok, w pewien sposób ukierunkowało nasze sceniczne działania. My również zajmujemy się anatomią, tyle że anatomią aktora konfrontowanego z tematem” – zapowiada reżyserka.
Instalacja Jakuba Skrzywanka Live the City // Leave the City na placu Szczepańskim wprowadzi nas w świat teatru ulicznego i performansu. Podczas spotkania z artystami mieszkańcy Krakowa będą mieli możliwość wyrażenia własnej opinii o mieście i wspólnego tworzenia rzeźby-instalacji będącej swoistą rekonstrukcją pamięci zbiorowej krakowian.
Za sprawą Piotra Ratajczaka znajdziemy się na płynącym po Wiśle statku Nimfa, w samym środku wieczoru kawalerskiego grupy Anglików. Spektakl Inwazja – który w zaskakujący sposób łączy teatr z rzeczywistością – w lekki, komediowy sposób przyglądnie się synom Albionu, co roku ściągającym licznie do Krakowa.
W Łaźni Nowej zobaczymy spektakl Simona, gdzie jesteś? w reżyserii Tomasza Cymermana. Inspiracją do jego powstania była biografia Simony Kossak, silnej i niezależnej kobiety, która całe życie szła własną drogą. Na przekór tradycji krakowskiego rodu malarzy nie została „czwartym Kossakiem” i wyjechała do Puszczy Białowieskiej, poświęcając całe życie badaniu roślin i zwierząt oraz działalności ekologicznej.
Na kopcu Kościuszki czarnoskóry krzewiciel praw człowieka Booker T. Washington w spektaklu Serce odważnych Krzysztofa Garbaczewskiego opowie o bojowniku o wolność Tadeuszu Kościuszce. Z kolei w podziemiach cerkwi prawosławnej Zaśnięcia NMP spotkamy się z postacią Jerzego Nowosielskiego: wybitnego malarza, a zarazem prawosławnego myśliciela, którego poglądy niejednokrotnie ocierały się o herezję (Nowosielski. Byt/Nie/Subtelny, reż. Anna Popiel). Zajrzymy również na chwilę do Nowej Huty, gdzie w Domu Utopii, czyli dawnym budynku szkoły elektrycznej na osiedlu Szkolnym plastycy Marek i Marcin Chlandowie stworzą instalację odwołującą się do historii tego miejsca i idei szkoły w ogóle.
W Małopolsce
Równie wyjątkowo zapowiadają się spektakle wystawiane poza w Krakowem. Potrzeba dialogu społecznego, redefinicja lokalnych stereotypów, tożsamościowych mitów, zbiorowych snów i fantasmagorii – to wątki łączące wszystkie przedsięwzięcia młodych twórców prezentowane na terenie Małopolski. W Jaskini Maszyckiej zlokalizowanej w Ojcowskim Parku Narodowym do naznaczonej krwią historii ludzkości nawiąże Marcin Wierzchowski w spektaklu Ojcowie. W Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu Jakub Roszkowski sięgnie po historię rabacji galicyjskiej z 1846 roku i zapyta o źródła ówczesnego krwawego buntu chłopów (Rabacja), a w Zakopanem Wojtek Klemm w plenerowym spektaklu W ogień! poszuka odpowiedzi na pytanie, czy Józef Kuraś ps. „Ogień” – jeden z dowódców oddziałów podziemia antykomunistycznego w Polsce Ludowej – był wielkim bohaterem, czy też może zdrajcą.
***
„Miejsca mówią – wystarczy słuchać. Dla naszego festiwalu punktem wyjścia jest właśnie przestrzeń i miejsce, które dzięki twórcom teatralnym objawią swój cały potencjał performatywny” – zapowiadają organizatorzy festiwalu. Warto wybrać się w tę niepowtarzalną podróż po rzeczywistych i symbolicznych szlakach Krakowa i Małopolski. Niech prowadzi nas genius loci!
(Justyna Skalska, miesięcznik „Karnet")
10-24 września
Organizator: Teatr im. Juliusza Słowackiego
www.slowacki.krakow.pl
