De re nummaria – moneta polska w dawnej literaturze numizmatycznej ze zbiorów MNK

Dawne polskie numizmaty zostały opisane i odwzorowane w wielu popularnych katalogach, spełniających m. in. funkcję przewodników dla kupców i bankierów. Komplet monet polskich z XVI wieku zaprezentowano m.in. w pracy wydanej w Monachium: New Münz Buech (1597), autorstwa Adama Berga, tamtejszego drukarza i wydawcy, który pieczołowicie przedstawił uporządkowane wg wartości monety europejskich krajów, z odwzorowaniem ich rzeczywistej wielkości. Polską monetą zainteresowali się również historycy, zwłaszcza gdy w XVIII w. „odkryto” istnienie monet wczesnopiastowskich i zaczęto pasjonować się dziejami regionalnymi. Zaowocowało to opartymi na źródłach historycznych publikacjami np. o numizmatyce pruskiej – monetach bitych na tym terenie pod rządami Zakonu Krzyżackiego i królów Polski. Pojawiły się próby całościowego przedstawienia dziejów pieniądza polskiego. Opracowaniom historycznym i katalogowym towarzyszą liczne dowody codziennego obrotu pieniądza w Rzeczypospolitej: taryfy, sumariusze i redukcje monety starej z nową, wydawane jako ułatwienie przeliczania starej i nowej monety o rozmaitych nominałach na pieniądz krajów ościennych.